Spis Treści

Epitomy
Spis Treści

Epitomy

E.6.20-22: Lokrowie i ofiara dla Ateny Iliońskiej

[6,20] Lokrowie z trudem odzyskali w końcu swoje ziemie, a gdy po trzech latach na Lokrydę spadła zaraza, otrzymali wyrocznię nakazującą przejednać Atenę w Ilionie i przez tysiąc lat wysyłać jako błagalnice dwie panny. Jako pierwsze wylosowano Periboję i Kleopatrę. [6,21] Gdy przybyły do Troi, ścigane przez mieszkańców schroniły się w świątyni. Nie zbliżały się jednak do bogini, a jedynie sprzątały świątynię i spryskiwały ją wodą, nie wychodziły też na zewnątrz; miały krótko przycięte włosy, jeden chiton i żadnego obuwia. [6,22] Po śmierci [dwóch] pierwszych wysłali następne. Wchodziły do miasta nocą, aby nikt ich nie zabił, widząc je poza świętym okręgiem. W późniejszym czasie [Lokrowie] wysyłali niemowlęta z niańkami. Kiedy zaś minęło tysiąc lat, po wojnie fokijskiej zaprzestano wysyłania błagalnic.

chodzi o tzw. III wojnę świętą, jaką w latach 356–346 p.n.e. toczyli Tebańczycy, usiłujący zwiększyć swoje wpływy w Amfiktionii Delfickiej, ze Związkiem Fokijskim (najbardziej wszakże skorzystał na konflikcie Filip II Macedoński, który ostatecznie zajął miejsce Fokijczyków w Amfiktionii, uzyskał pierwszeństwo w dostępie do wyroczni oraz został obwołany „wyzwolicielem Delf”). Jest to jedyne zdarzenie historyczne wzmiankowane w Bibliotece. O wygaśnięciu zwyczaju wysyłania lokryjskich dziewcząt pisał też np. Timajos z Tauromenion (FGrHist 566 F146a–b). Tysiącletnie kultywowanie owego zwyczaju i dość precyzyjna data jego zakończenia zakłada możliwość wyliczenia daty zdobycia Troi, a także wyraża świadomość ciągłości między czasami mitycznymi a historycznymi.

o tym, że dziewczęta mogły nosić tylko tuniki i musiały chodzić boso, pisał Euforion (frg. 187 [HC]).

z powodu zgwałcenia Kas(s)andry w trojańskiej świątyni Ateny przez dowódcę Lokrów, Ajasa Mniejszego (E.5,22). To jeden z wielu mitów opowiadający o tym, że działania jednostki sprowadzają nieszczęście na cały lud (np. 2,169: Heraklidzi i klęski, jakie spadły na Peloponez ze względu na ich zbyt wczesny „powrót”).

o historycznym zwyczaju wysyłania przez Lokrów dziewcząt do Troi – Serwiusz (in Aen. 1,41) mówi o jednej dziewczynie – wspominali np. Eneasz Taktyk (31,24), Kallimach (Aet., frg. 35b [Ha] = frg. 35 [Pf]), Lykofron (Alex. 1141–1173) i Strabon (13,1,40), który jednak zaznaczył, że pierwsze dziewczęta wysłano dopiero, gdy do władzy doszli Persowie (VI w. p.n.e.). Por. także IG IX,12 3:706 (ok. 280 p.n.e.).

gdy bierzemy pod uwagę historyczne realia kultu, a nie mit, zarówno zachowanie mieszkańców, jak i dziewcząt nosi znamiona gestów rytualnych.

zob. m.in. Polibiusz (12,5,4,7): panny wybierano drogą losowania spośród „stu domów lokryjskich” (ἀπὸ τῶν ἑκατὸν οἰκιῶν), czyli z najlepszych rodzin.

Ustawienia wyświetlania
Export
Udostępnianie