Spis Treści

Epitomy
Spis Treści

Epitomy

Apd. 1.80-81: Praprawnuk Prometeusza, Athamas, i jego potomstwo

[1,80] {1,9,1} Athamas, jeden z synów Ajolosa, władca Beocji, miał z Nefele syna Friksosa i córkę Helle. Później poślubił Ino, która urodziła mu Learchosa i Melikertesa. Ino knuła przeciwko dzieciom Nefele i namówiła kobiety, aby uprażyły ziarna zboża. W tajemnicy przed mężami wzięły one ziarno i zrobiły to, [o co Ino prosiła]. Przyjąwszy takie uprażone ziarno, ziemia nie wydała corocznych plonów. Dlatego też Athamas posłał do Delf z zapytaniem, jak się uwolnić od [1,81] Ino jednak namówiła posłańców, aby powiedzieli, że wyrocznia orzekła, iż nieurodzaj się skończy, jeśli Friksos zostanie złożony Zeusowi w ofierze. Na wieść o tym mieszkańcy owej krainy zmusili Athamasa, aby przyprowadził Friksosa do ołtarza.

czasownik σφάζω [sfázo] oznacza właściwie ‘zarżnąć w ofierze’, ponieważ odnosi się do krwawej ofiary składanej ze zwierzęcia (3,212: córki Hyakinthosa; E.3,22: Ifigenia).

napotykamy tu dobrze znany z późniejszych bajek motyw złej macochy. Zjawisko niechęci kolejnych małżonek do potomstwa męża z poprzednich związków występowało także w rodzinach królów hellenistycznych i prowadziło niekiedy, jak w przypadku Lizymacha (ok. 360–281 p.n.e.), do wyniszczenia całego rodu.

klęski żywiołowe stanowiły problem nie tylko ekonomiczny, ale także społeczny i religijny. Wśród zabiegów, za pomocą których usiłowano im zapobiec, znajdujemy np. rytuały związane z wygnaniem czy zabiciem „kozła ofiarnego”, a zatem kogoś, kto brał na siebie winy społeczności i umożliwiał grupie przejście przez trudny okres oraz akceptację zmian.

choć moglibyśmy sądzić, że „później” oznacza ‘po śmierci żony’, z dalszej części opowieści okazuje się, że Nefele wciąż żyje. Zaznaczmy jednak, że poligamia była częstym zjawiskiem w świecie mitycznych herosów.

wedle innej wersji (Hyginus, Fab. 2,2) Athamas odmówił wykonania polecenia wyroczni, a Friksos zgłosił się dobrowolnie, aby uratować kraj przed głodem

Ustawienia wyświetlania
Export
Udostępnianie