Spis Treści

Epitomy
Spis Treści

Epitomy

Apd. 2.112-114: Zabrał woły i oddał Eurystheusowi, a ten ofiarował je Herze. Prace Heraklesa (11). Jabłka Hesperyd

[2,113] {2,5,11} Chociaż prace zostały ukończone w osiem lat i jeden miesiąc, Eurystheus nie uznał [oczyszczenia stajni] bydła Augiasza oraz [zabicia] hydry, zlecił więc jako pracę jedenastą przyniesienie złotych jabłek Hesperyd. Nie znajdowały się one jednak – jak twierdzą niektórzy – w Libii, ale na górze Atlas, w [kraju] Hyperborejczyków. ‹Ge› podarowała je Zeusowi, gdy poślubił Herę. Strzegł ich nieśmiertelny smok, potomstwo Tyfona i Echidny, mający sto głów i posługujący się wszelkimi i różnorodnymi głosami. [2,114] Wraz z nim na straży stały także Hesperydy: Ajgle, Erytheja, Hesperia i Aretuza.

liczba Hesperyd wahała się od 3 (Hezjod, frg. 360) do 7 (Diodor Sycylijski, loc. cit.). W rękopisie A w miejscu dwóch ostatnich imion czytamy: ἑστία ἐρέθουσα [hestía eréthusa], co Steuding poprawiał na: Ἑσπερέθουσα ([Hesperéthusa]; zob. Serwiusz, in Aen. 4,484), a przyjęli Dräger (2005) i Cuartero (2010). Z kolei Galeus i Egius proponowali: Ἑσπερία Ἀρέθουσα [Hespería Aréthusa], co zaakceptował Wagner. Imiona dziewcząt są znaczące i wskazują m.in. na związek z zachodem: Hesperia (zob. nieco wyżej: hesperydy), czy blaskiem słonecznym: Ajgle (αἴγλη [aígle] – ‘jasność / światłość’).

(‘Dziewczęta Wieczorne’; ἕσπερος [hésperos] – ‘wieczór / zachód’) według Hezjoda (Theog. 213–216) te córki Nocy mieszkały w miejscu, gdzie zachodzi słońce, a zatem na granicy dnia i nocy; Diodor Sycylijski (4,27,1) twierdził, że były córkami Atlasa i Hesperis/Hesperydy (córki brata Atlasa, Hesperosa).

w Libii – zob. Apollonios Rodyjski (4,1396–1449).

Apollodor odchodzi tu od tradycji lokującej górę Atlas na zachodzie (w Libii / Afryce) i umieszcza ją na północy.

sformułowanie oryginału nie jest jednoznaczne: może sugerować zarówno umiejętność zwodzenia, jak też wiedzę i mądrość. Głosy umiały także naśladować Deliady, czyli dziewczęta z Delos, służebne Apollona (Hymn homerycki 3,156–164).

zob. Hezjod (Theog. 215–216), Ferekydes (F16–17; właśnie za jego wersją podąża tutaj Apollodor), Apollonios Rodyjski (Arg. 4,1396–1449), Eratosthenes (Catast.3 [s. 64,2–21]), Diodor Sycylijski (4,26,2–27), Hyginus (Fab. 30,12).

greckie słowo δράκων [drákon] oznacza także ‘węża’, skoro jednak mowa o istocie wielogłowej, chodzi tu chyba o smoka. Apollonios Rodyjski (Arg. 4,1396) podał jego imię: Ladon (Λάδων).

zob. wyżej, 2,73 (12 lat służby u Eurystheusa). Liczba ośmiu lat odpowiadała zapewne tzw. wiecznemu rokowi, tj. ośmioletniemu okresowi kary (3,24: tyle lat, czyli „wieczny rok”, odsłużył Kadmos u Aresa za śmierć węża / smoka i Zasianych/Spartów; 3,122: Apollon odsłużył u Admetosa (boski) rok za zabicie Cyklopów).

wedle Ferekydesa (F16c) Hera poleciła zasadzić z tych otrzymanych w darze jabłek drzewo w „ogrodzie bogów”, za górą Atlas, a ponieważ córki Atlasa podkradały z niego owoce, bogini postawiła na straży jabłoni smoka. Uzupełnienie imienia bogini, zaakceptowane przez Wagnera, zaproponował Lodewijk C. Valckenaer na podstawie Przemian w gwiazdy Eratosthenesa (Catast. 3) i Scholiów starszych do Apolloniosa z Rodos (4,1396), które z kolei powołują się na Ferekydesa. To samo obszerne wyjaśnienie scholiasty zostanie wykorzystane niżej (2,120; przyp. 164).

Ustawienia wyświetlania
Export
Udostępnianie