Spis Treści

Epitomy
Spis Treści

Epitomy

Apd. 1.21-23: Artemida i Apollon, dzieci Zeusa i Leto

[1,21] {1,4,1} Z kolei Leto, po tym, jak połączyła się z Zeusem, była ścigana przez Herę po całej ziemi, aż dotarłszy na Delos, zrodziła najpierw Artemidę, a potem – z jej pomocą jako akuszerki- powiła Apollona. [1,22] Artemida zajmowała się polowaniem i pozostawała w dziewictwie. Apollon natomiast, kiedy od Pana, syna Zeusa i Thymbris, nauczył się sztuki wieszczenia, przybył do Delf, gdzie przepowiedni udzielała wtedy Themida. A gdy Python, wąż strzegący wyroczni, nie pozwolił mu zbliżyć się do szczeliny w skale, zabił go i objął wyrocznię w posiadanie. [1,23] Niedługo później zabił także Tityosa, który był synem Zeusa i Elary, córki Orchomenosa. Zeus, połączywszy się z [Elarą], ukrył ją pod ziemią z obawy przed gniewem Hery, ale syna, którego nosiła w łonie, ogromnego Tityosa, wyprowadził na powierzchnię. Ten, kiedy ujrzał Leto, która przybyła do Pytho, owładnięty pożądaniem próbował ją posiąść. [Leto] wezwała na pomoc swe dzieci, które strzelając z łuku, zabiły [Tityosa]. Ponosi on [za swój czyn] karę nawet i po śmierci – w Hadesie sępy wyżerają mu serce.

wcześniejszą historię wyroczni delfickiej nakreślił Pauzaniasz (10,5,5–13). Jej pierwotną panią była Ge, która także później posiadała swoją świątynię w okręgu Apollona.

o istnieniu tej szczeliny wspominali np. Diodor Sycylijski (16,26) i Strabon (9,3,5). W ostatnich latach prowadzono badania geologiczne, mające odpowiedzieć na pytanie o źródło intoksykacji pytyjskiej wieszczki, ale pomimo informacji o gazach, które mogły się wydobywać na powierzchnię i wpływać na jej stan, wyniki wciąż nie dają jednoznacznych odpowiedzi.

pierwszy nowożytny wydawca Apollodora, Egius (zob. wstęp, s. 82), zaproponował lekcję: „Thymbris” w miejsce zachowanego w rękopisach imienia „Hybris” (Ὕβρεως), co powszechnie zaakceptowano.

dziewicza Artemida opiekowała się dojrzewającymi dziewczętami oraz zamążpójściem i porodem jako etapami życia społecznego związanymi z utratą dziewictwa i zmianą statusu.

jest on w dziele Apollodora pierwszym bohaterem, który zawinił zuchwalstwem (ὕβρις [hýbris]), jakiego nie powinien dopuścić się człowiek (zob. niżej, przyp. 56), dlatego spotkała go sroga kara, a sam Tityos stał się przykładem mającym powstrzymać innych. W miejscowości Panopeus w Fokidzie, w środkowej Grecji, pokazywano ogromnych rozmiarów grób Tityosa (Pauzaniasz 10,4,5), a na Eubei grotę, w której ukrywała się jego matka Elara (Strabon 9,3,14).

jedną z funkcji bogini Artemidy było sprawowanie opieki nad porodami i kobietami w połogu.

okoliczności tych narodzin przedstawia wiele utworów literackich; zob. np. Hymn homerycki (3), Kallimach (Hymn. 4).

Ustawienia wyświetlania
Export
Udostępnianie