Spis Treści

Epitomy
Spis Treści

Epitomy

Apd. 2.177-178: Heraklidzi dokonują podziału Peloponezu

[2,177] {2,8,4} Kiedy opanowali Peloponez, wznieśli trzy ołtarze dla Zeusa Ojcowskiego / Ojczystego [Zeusa Patroosa; Ζεύς πατρῷος – Zeús patróos], złożyli na nich ofiary i rzucając losy, wybierali miasta: w pierwszym losowaniu [miał zostać wybrany władca] Argos, w drugim – Lacedemonu, w trzecim – Messene. Przyniesiono naczynie z wodą i ustalono, że każdy wrzuci kamień. Temenos i synowie Aristodemosa, Prokles i Eurysthenes, wrzucili zatem kamienie, a Kresfontes, który chciał wylosować Messene, wrzucił grudkę ziemi. Kiedy bowiem się rozpuściła, [2,178] {2,8,5} Pierwszy został wyciągnięty kamień Temenosa, drugi – synów Aristodemosa,

ropuchę – taką informację poświadcza tylko Apollodor.

wygląda to na żart z umiejętności militarnych Argejczyków i może nawiązywać do ostatecznej przegranej Argos w rywalizacji ze Spartą o dominację nad Peloponezem w VI–V w. p.n.e.

kult bogów (np. Apollona) z takim przydomkiem był dość powszechny w greckich poleis. Tu przydomek Zeusa pojawia się jakby w podwójnym znaczeniu, bo Zeus jest rzeczywistym ojcem Heraklesa, a jednocześnie symbolicznym opiekunem rodu jako ojciec par excellence.

oczywiście opisany tu stan po podboju Peloponezu nie oddaje wiernie sytuacji politycznej i rozmieszczenia grup etnicznych na półwyspie, ale wyjaśnia obecność i ambicje Dorów, a szczególnie Spartan. Po pierwsze, nie cały Peloponez był zamieszkany przez Dorów, bo żyli tam jeszcze Arkadyjczycy, Elejczycy i Achajowie, którzy zamieszkiwali obszar obejmujący około połowy powierzchni Peloponezu. Po drugie, choć zdobycie Argos było uzasadniane odzyskaniem dziedzictwa Perseusza, to podbój (czyli rzekomy „powrót”) nie wyjaśniał roli Lakonii wśród odzyskanych / zdobytych ziem (Herakles przekazał przecież Spartę Tyndareosowi), a zwłaszcza Messenii, która w ogóle nie była częścią dziedzictwa Heraklidów / Dorów. Obraz zarysowany w micie nabiera sensu dopiero przy uwzględnieniu podbojów Sparty w epoce archaicznej, co czyni mit (także) narzędziem wyjaśniania zmieniających się realiów geopolitycznych (opowieść w tej postaci objaśniała, jak Lakonia i Messenia stały się doryckie, czyli spartańskie).

ten podstęp opisał także Poliajnos (Strat. 1,6).

węża – wąż widniał na tarczy Menelaosa przedstawionej na budynku spotkań (λέσχη [lésche]) Knidyjczyków w Delfach (Pauzaniasz 10,26,3).

lisa – Pauzaniasz (4,18,6) przekazuał historię o uratowaniu herosa messeńskiego, Aristomenesa, przez lisa.

ze względu na trzech braci, którzy mieli dowodzić armią, przy czym miejsce zmarłego Aristodemosa zajęli jego bliźniaczy synowie.

Ustawienia wyświetlania
Export
Udostępnianie