Spis Treści

Epitomy
Spis Treści

Epitomy

Apd. 3.67-69: Siedmiu wodzów oblega siedmiobramne Teby (mity tebańskie)

[3,67] {3,6,5} Kiedy dotarli do Kithajronu, wysłali Tydeusa, aby zapowiedział Eteoklesowi, że zgodnie z umową ma przekazać Polynejkesowi królestwo. Jako że Eteokles zlekceważył [żądanie], Tydeus, chcąc wypróbować Tebańczyków, wyzywał ich na pojedynek i wszystkich zwyciężał. [Tebańczycy] uzbroili pięćdziesięciu mężów i kiedy odchodził, zastawili na niego pułapkę, zabił jednak ich wszystkich, oprócz Majona, a następnie wrócił do obozu. [3,68] {3,6,6} Argejczycy w pełnym rynsztunku podeszli pod mury, które miały siedem bram: Adrastos stał przy Bramie Homoloidzkiej, Kapaneus przy Ogygijskiej, Amfiaraos przy Projtydzkiej, Hippomedont przy Onkaidzkiej, Polynejkes przy Hypsistyjskiej, Parthenopajos [3,69] Również Eteokles uzbroił Tebańczyków i wyznaczył dowódców, ustanawiając ich tylu, ilu było [wodzów] nieprzyjaciół, po czym zapytał wieszczków, jak pokonać wroga.

naczelnym wodzem wyprawy był Adrastos, który pochodził z Argos i tam królował, stąd owo określenie całej armii.

atak na siedem tebańskich bram i ich obrona były tematem wielu tragedii, z których do naszych czasów zachowały się: Siedmiu przeciw Tebom (Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας ([Heptá epí Thébas]) Ajschylosa i Fenicjanki (Φοίνισσαι ([Foínissai]) Eurypidesa. Nazwy bram bywają objaśniane rozmaicie (np. Pauzaniasz 9,8,4–7), a ich listy pojawiają się niezwykle często (Ajschylos, Sept. 377–652; Eurypides, Phoen. 1104–1140; Stacjusz, Theb. 8,353–357; Pauzaniasz, loc. cit.). Oczywiście występują rozbieżności w nazwach, a także wymienia się bramy nieznane Apollodorowi: np. Brama Neistejska (πύλαι Νηίστηαι; Sept. 460) lub Boreasza (Βορραίαι πύλαι; Sept. 527) znane z tragedii Ajschylosa. Hyginus (Fab. 69,7) przytacza nazwy pochodzące od imion córek budowniczego murów Teb, Amfiona (Thera, Kleodokse, Astynome, Astykrateja, Chias, Ogygia, Chloris). O mitycznej topografii Teb zob. Berman (2015).

nazwanej tak na cześć siostry Kadmosa (Pauzaniasz 9,8,4).

według Pauzaniasza (9,8,5–7) nazwa bramy pochodziła od góry Homole w Thessalii, a wedle Scholiów do Eurypidesa (Phoen. 1119) ‒ od herosa Homolusa. Jest jednak możliwe, że jej nazwa była związana z kultem Zeusa Homoloiosa (Ζεύς Ὁμολώιος).

(‘[Bramie] Najwyższej’) mającej zapewne związek ze znajdującym się opodal przybytkiem Zeusa Najwyższego (Ζεύς Ὕψιστος [Zeús Hýpsistos]; Pauzaniasz 9,8,5).

(‘[Bramie] Źródlanej’; κρήνη ([kréne] – ‘źródło’, stąd pol. ‘krynica’) nawiązującej nazwą do źródła Dirke (3,44).

zdaniem Pauzaniasza (9,8,5) była to najstarsza z bram, co wynikało zapewne z łączenia jej nazwy ze słowem ὠγύγιος ([ogýgios] – ‘prastary’). Scholiasta (Scholi do Eurypidesa, Phoen. 1113) twierdził, że nazwa nawiązywała do grobu króla Ogygiosa.

Ajschylos (Sept. 487) wywodził ją od epitetu Ateny Onki (Ὄγκα), choć możliwy jest także związek z toponimem arkadyjskiego miasta Onki (Ὄγκαι).

dla Pauzaniasza (9,8,4) brała nazwę od Projtosa, bliżej nieznanego mieszkańca miasta.

zob. Homer (Il. 4,382–400; 5,802–808), Stacjusz (Theb. 2,307nn.).

inni autorzy podają listę obrońców Teb (np. Ajschylos, Sept. 377–652: Melanippos, Polyfontes, Megareus, Hyperbios, Aktor, Lasthenes, Eteokles) oraz ich stanowiska przy poszczególnych bramach (Stacjusz, Theb. 8,353–357). W dalszej części narracji Apollodora pojawią się jedynie Eteokles (3,69. 74), czterej synowie Astakosa: Ismaros, Leades, Amfidokos i Melanippos (3,74–77), a także syn Posejdona, Periklymenos (3,75. 77).

Ustawienia wyświetlania
Export
Udostępnianie