Kolekcje cyfrowe Biblioteki Uniwersyteckiej w Białymstoku

Tytuł: Afrika

Wydawca: Glogau [1898] Carl Flemming
Autor: Autor Alwin Herrich (1860-1933).
Skala: Skala 1:14 500 000.

Opis fizyczny: Litografia kolorowa, arkusz formatu 81 x 65 cm.

Opis merytoryczny: Rzeźba terenu przedstawiona za pomocą punktów wysokościowych i metody kreskowej. Południk zerowy Ferro. Zawiera 6 map pobocznych: Lüderitz-Land, Das Kamerun-Gebiet, Togo-Gebiet, Das Königr.Sachsen , Das Deutsche Reich, Das Mittlere Ost-Afrika und Äquatoria.

Historia: Mapa koncentruje się na niemieckich koloniach w Afryce. Jej autor Alwin Herrich był jedyn z kartografów zatrudnionych w oficynie wydaniczej Carl Flemming w Głogowie. Mapa z serii Carl Flemmings Generalkarten. No. 43

Słowa kluczowe: Afryka mapy • mapy komunikacyjne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w. • Niemcy kolonie
Sygnatura: K-1642
Przypisy:

Tytuł: Karte von Ost-Preussen, Litthauen, West-Preussen und dem Netz-Distrikte enthaltend die Regierungs-Bezirke; Koenigsberg, Gumbinnen, Danzig, Marienwerder und Bromberg].

Wydawca: Berlin [1841] Simon Schropp & Comp.
Autor: Autor Friedrich Bernhard Engelhardt (1768-1854); rytownik Carl Maré (1772-1835).
Skala: Skala [około 1:325 000], podziałka liniowa 1 Preuss. Meilen a 2000 Ruthen [= 4,6 cm].

Opis fizyczny: Miedzioryt kolorowany ręcznie, arkusz formatu 49x53 cm.

Opis merytoryczny: W lewym górnym rogu napis: Zweite bis zum Jahre 1841 berichtigte Ausgabe. Nad górną ramką numer arkusza: Sect XIII. Kolorami oznaczono granice guberni. Rzeźba terenu przedstawiona metodą kreskową.

Historia: Friedrich Bernhard Engelhardt był pruskim kartografem cywilnym, cenionym przez współczesnych autorem map Prus, Ks. Warszawskiego, Ks. Poznańskiego, Kongresówki, itd. Uczestniczył w pomiarze zaboru pruskiego (1796-1805) i deliminacji polsko-pruskiej (1808-1809). Związany był z Departamentem Budownictwa, a następnie z Urzędem Statystycznym. Jego mapy były wielokrotnie odbijane i bardzo rozpowszechnione. Używała je armia polska w kampanii 1830-1831[12]. Jest to mapa topograficzna przeglądowa. Jedna z mniej znanych map wieloarkuszowych Engelhardta pokrywających obszar prawie całej współczesnej Polski. Opublikowana została w 23 arkuszach (w pierwszym wydaniu ograniczona do 9 arkuszy i skorowidza). Obejmowała wówczas obszar Prus i terenów przyległych między Kołobrzegiem i okolicami Augustowa oraz znaczną część Królestwa Polskiego. Została ona opracowana głównie na podstawie Karte von Ost-Preussen nebst preussischen Lithauen und West-Preussen nebst dem Netzdistrict w skali 1:152 000 zwanej mapą Schröttera-Engelhardta[13]. Ma nieco szerszy zasięg i bogatszą treść, mimo dwukrotnie mniejszej skali. Drugie wydanie mapy, rozszerzone do 23 arkuszy ukazało się w Berlinie w 1835 r. Mapa obejmowała: Królestwo Polskie, północne Czechy, prawie cały Śląsk i północną Galicję ze Lwowem, a jej poszczególne arkusze były wielokrotnie aktualizowane i wznawiane aż do 1863 r. [14] Aktualizowano sieć osadnicza i komunikacyjną oraz granice administracyjne.

Słowa kluczowe: Mapy topograficzne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w. • Białystok (Polska region) mapy.
Sygnatura: K-2550
Przypisy: E. i J. Ostrowscy, Ziemie Królestwa Polskiego na mapach Fryderyka B. Eneglhardta z lat 1812-1867, w: Z dziejów kartografii. T. X: Kartografia Królestwa Polskiego, pod red. L. Szaniawskiej i P. Grabowskiego, Warszawa 2000, s. 85.; Centralny katalog zbiorów kartograficznych w Polsce, z. 5: Wieloarkuszowe mapy topograficzne ziem polskich, 1576-1870, cz. 1: tekst, red. i oprac. T. Paćko, W. Trzebiński, Wrocław 1983, s.38.

Tytuł: Karte von Ost-Preussen, Litthauen, West-Preussen und dem Netz-Distrikte enthaltend die Regierungs-Bezirke; Koenigsberg, Gumbinnen, Danzig, Marienwerder und Bromberg].

Wydawca: Berlin [1841] Simon Schropp & Comp.
Autor: Autor Friedrich Bernhard Engelhardt (1768-1854); rytownik Carl Maré (1772-1835).
Skala: Skala [około 1:325 000], podziałka liniowa 1 Preuss. Meilen a 2000 Ruthen [= 4,6 cm].

Opis fizyczny: Miedzioryt kolorowany ręcznie, arkusz formatu 49x53 cm.

Opis merytoryczny: W lewym górnym rogu napis: Zweite bis zum Jahre 1841 berichtigte Ausgabe. Nad górną ramką numer arkusza: Sect XIII. Kolorami oznaczono granice guberni. Rzeźba terenu przedstawiona metodą kreskową.

Historia: Friedrich Bernhard Engelhardt był pruskim kartografem cywilnym, cenionym przez współczesnych autorem map Prus, Ks. Warszawskiego, Ks. Poznańskiego, Kongresówki, itd. Uczestniczył w pomiarze zaboru pruskiego (1796-1805) i deliminacji polsko-pruskiej (1808-1809). Związany był z Departamentem Budownictwa, a następnie z Urzędem Statystycznym. Jego mapy były wielokrotnie odbijane i bardzo rozpowszechnione. Używała je armia polska w kampanii 1830-1831[12]. Jest to mapa topograficzna przeglądowa. Jedna z mniej znanych map wieloarkuszowych Engelhardta pokrywających obszar prawie całej współczesnej Polski. Opublikowana została w 23 arkuszach (w pierwszym wydaniu ograniczona do 9 arkuszy i skorowidza). Obejmowała wówczas obszar Prus i terenów przyległych między Kołobrzegiem i okolicami Augustowa oraz znaczną część Królestwa Polskiego. Została ona opracowana głównie na podstawie Karte von Ost-Preussen nebst preussischen Lithauen und West-Preussen nebst dem Netzdistrict w skali 1:152 000 zwanej mapą Schröttera-Engelhardta[13]. Ma nieco szerszy zasięg i bogatszą treść, mimo dwukrotnie mniejszej skali. Drugie wydanie mapy, rozszerzone do 23 arkuszy ukazało się w Berlinie w 1835 r. Mapa obejmowała: Królestwo Polskie, północne Czechy, prawie cały Śląsk i północną Galicję ze Lwowem, a jej poszczególne arkusze były wielokrotnie aktualizowane i wznawiane aż do 1863 r. [14] Aktualizowano sieć osadnicza i komunikacyjną oraz granice administracyjne.

Słowa kluczowe: Mapy topograficzne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w. • Białystok (Polska region) mapy.
Sygnatura: K-2550
Przypisy: E. i J. Ostrowscy, Ziemie Królestwa Polskiego na mapach Fryderyka B. Eneglhardta z lat 1812-1867, w: Z dziejów kartografii. T. X: Kartografia Królestwa Polskiego, pod red. L. Szaniawskiej i P. Grabowskiego, Warszawa 2000, s. 85.; Centralny katalog zbiorów kartograficznych w Polsce, z. 5: Wieloarkuszowe mapy topograficzne ziem polskich, 1576-1870, cz. 1: tekst, red. i oprac. T. Paćko, W. Trzebiński, Wrocław 1983, s.38.

Tytuł: Karte von Ost-Preussen, Litthauen, West-Preussen und dem Netz-Distrikte enthaltend die Regierungs-Bezirke; Koenigsberg, Gumbinnen, Danzig, Marienwerder und Bromberg].

Wydawca: Berlin [1841] Simon Schropp & Comp.
Autor: Autor Friedrich Bernhard Engelhardt (1768-1854); rytownik Carl Maré (1772-1835).
Skala: Skala [około 1:325 000], podziałka liniowa 1 Preuss. Meilen a 2000 Ruten [= 4,6 cm].

Opis fizyczny: Miedzioryt kolorowany ręcznie, arkusz formatu 49x53 cm.

Opis merytoryczny: Nad górną ramką numer arkusza: Sect VIII. Kolorami oznaczono granice guberni oraz państw. Rzeźba terenu przedstawiona metodą kreskową.

Historia: Friedrich Bernhard Engelhardt był pruskim kartografem cywilnym, cenionym przez współczesnych autorem map Prus, Ks. Warszawskiego, Ks. Poznańskiego, Kongresówki, itd. Uczestniczył w pomiarze zaboru pruskiego (1796-1805) i deliminacji polsko-pruskiej (1808-1809). Związany był z Departamentem Budownictwa, a następnie z Urzędem Statystycznym. Jego mapy były wielokrotnie odbijane i bardzo rozpowszechnione. Używała je armia polska w kampanii 1830-1831[15]. Jest to mapa topograficzna przeglądowa. Jedna z mniej znanych map wieloarkuszowych Engelhardta pokrywających obszar prawie całej współczesnej Polski. Opublikowana została w 23 arkuszach (w pierwszym wydaniu ograniczona do 9 arkuszy i skorowidza). Obejmowała wówczas obszar Prus i terenów przyległych między Kołobrzegiem i okolicami Augustowa oraz znaczną część Królestwa Polskiego. Została ona opracowana głównie na podstawie Karte von Ost-Preussen nebst preussischen Lithauen und West-Preussen nebst dem Netzdistrict w skali 1:152 000 zwanej mapą Schröttera-Engelhardta[16]. Ma nieco szerszy zasięg i bogatszą treść, mimo dwukrotnie mniejszej skali. Drugie wydanie mapy, rozszerzone do 23 arkuszy ukazało się w Berlinie w 1835 r. Mapa obejmowała: Królestwo Polskie, północne Czechy, prawie cały Śląsk i północną Galicję ze Lwowem, a jej poszczególne arkusze były wielokrotnie aktualizowane i wznawiane aż do 1863 r. [17] Aktualizowano sieć osadnicza i komunikacyjną oraz granice administracyjne.

Słowa kluczowe: Mapy topograficzne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w. • Grodno (Białoruś region) mapy • Kowno (Litwa region) mapy.
Sygnatura: K-2551
Przypisy: E. i J. Ostrowscy, Ziemie Królestwa Polskiego na mapach Fryderyka B. Eneglhardta z lat 1812-1867, w: Z dziejów kartografii. T. 10: t. X: Kartografia Królestwa Polskiego, pod red. L. Szaniawskiej i P. Grabowskiego, Warszawa 2000, s. 85; Centralny katalog zbiorów kartograficznych w Polsce, z. 5: Wieloarkuszowe mapy topograficzne ziem polskich, 1576-1870, cz. 1: tekst, red. i oprac. T. Paćko, W. Trzebiński, Wrocław 1983, s.38.

Tytuł: Karte von Ost-Preussen, Litthauen, West-Preussen und dem Netz-Distrikte enthaltend die Regierungs-Bezirke; Koenigsberg, Gumbinnen, Danzig, Marienwerder und Bromberg].

Wydawca: Berlin [1841] Simon Schropp & Comp.
Autor: Autor Friedrich Bernhard Engelhardt (1768-1854); rytownik Carl Maré (1772-1835).
Skala: Skala [około 1:325 000], podziałka liniowa 1 Preuss. Meilen a 2000 Ruten [= 4,6 cm].

Opis fizyczny: Miedzioryt kolorowany ręcznie, arkusz formatu 49x53 cm.

Opis merytoryczny: Nad górną ramką numer arkusza: Sect VIII. Kolorami oznaczono granice guberni oraz państw. Rzeźba terenu przedstawiona metodą kreskową.

Historia: Friedrich Bernhard Engelhardt był pruskim kartografem cywilnym, cenionym przez współczesnych autorem map Prus, Ks. Warszawskiego, Ks. Poznańskiego, Kongresówki, itd. Uczestniczył w pomiarze zaboru pruskiego (1796-1805) i deliminacji polsko-pruskiej (1808-1809). Związany był z Departamentem Budownictwa, a następnie z Urzędem Statystycznym. Jego mapy były wielokrotnie odbijane i bardzo rozpowszechnione. Używała je armia polska w kampanii 1830-1831[15]. Jest to mapa topograficzna przeglądowa. Jedna z mniej znanych map wieloarkuszowych Engelhardta pokrywających obszar prawie całej współczesnej Polski. Opublikowana została w 23 arkuszach (w pierwszym wydaniu ograniczona do 9 arkuszy i skorowidza). Obejmowała wówczas obszar Prus i terenów przyległych między Kołobrzegiem i okolicami Augustowa oraz znaczną część Królestwa Polskiego. Została ona opracowana głównie na podstawie Karte von Ost-Preussen nebst preussischen Lithauen und West-Preussen nebst dem Netzdistrict w skali 1:152 000 zwanej mapą Schröttera-Engelhardta[16]. Ma nieco szerszy zasięg i bogatszą treść, mimo dwukrotnie mniejszej skali. Drugie wydanie mapy, rozszerzone do 23 arkuszy ukazało się w Berlinie w 1835 r. Mapa obejmowała: Królestwo Polskie, północne Czechy, prawie cały Śląsk i północną Galicję ze Lwowem, a jej poszczególne arkusze były wielokrotnie aktualizowane i wznawiane aż do 1863 r. [17] Aktualizowano sieć osadnicza i komunikacyjną oraz granice administracyjne.

Słowa kluczowe: Mapy topograficzne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w. • Grodno (Białoruś region) mapy • Kowno (Litwa region) mapy.
Sygnatura: K-2551
Przypisy: E. i J. Ostrowscy, Ziemie Królestwa Polskiego na mapach Fryderyka B. Eneglhardta z lat 1812-1867, w: Z dziejów kartografii. T. 10: t. X: Kartografia Królestwa Polskiego, pod red. L. Szaniawskiej i P. Grabowskiego, Warszawa 2000, s. 85; Centralny katalog zbiorów kartograficznych w Polsce, z. 5: Wieloarkuszowe mapy topograficzne ziem polskich, 1576-1870, cz. 1: tekst, red. i oprac. T. Paćko, W. Trzebiński, Wrocław 1983, s.38.

Tytuł: Topographisch militärische Karte vom vermaligen Neu Ostpreussen oder dem jetzigen Nördlichen Theil des Herzogthums Warschau, nebst dem Russischen District

Wydawca: Berlin 1808 D. F. Sotzmann.
Autor: Autor Johann Christoph von Textor (?-1812); rytownicy: Heinrich Kliewer (1793-1840), Carl Maré (1772-1835), wydawca Daniel Fridrich Sotzmann (1754-1840).
Skala: Skala około 1:152 500, 6 podziałek liniowych: vier geographische Meilen deren 15 auf einen mittlern Breitenrad gehen, 3 Meilen [= 19,3 cm].

Opis fizyczny: Miedzioryt czarno-biały, arkusz formatu 82x43 cm na podklejonym płótnie.

Opis merytoryczny: Sekcja IX i IXa wielkoformatowej mapy J. Ch. Textora i D. F. Soltzmanna „Nowych Prus Wschodnich…” z 1808 r. Nad górną ramką tytuł i numer arkusza: Sec. IX i IXa, Biebrza, Narew, Białystok, Prusy Nowowschodnie. Południk zerowy Ferro. Rzeźba terenu przedstawiona metodą kreskową. Drogi podzielono na trzy rodzaje: krajowe i pocztowe (podwójna linia), zwykłe (pojedyncza linia), ścieżki (linia kropkowana). Ponadto wyróżniono aleje, mosty, promy i groble. Osiedla zaznaczono zarysami geometrycznymi (oddzielone zespoły zagród czy większych kwartałów zabudowy) z określeniem przelotu i wylotu dróg. Wydzielono kilka kategorii miast i wsi. Dodano oznaczenia urzędu, dworu, klasztoru, folwarku, karczmy, leśniczówki, gajówki, huty szkła, smolarni, cegielni, kuźni, tartaku, urzędu i stacji pocztowej, urzędu celnego oraz młynów. Ponadto różnymi rodzajami linii wyznaczono granice krajów i prowincji, departamentów i powiatów (cieńsze kreski przerywane). Pisownię nazw miejscowych dostosowano do języka niemieckiego, starając się zachować brzmienie nazw oryginalnych. Przedstawia powiaty: biebrzański (goniądzki), łomżyński, suraski, białostocki, ostrołęcki, bielski. Zaznaczone Bagna Biebrzańskie (dokładnie basen południowy – Nieder Bobrz Bruch), rozciągające się po obu stronach Biebrzy i jej dopływów, a także tereny podmokłe nad Supraślą i Narwią szczególnie rozległe w okolicach Wizny. Mapa składa się z 12 sekcji. Arkusz IX posiada dodatkowo doklejone połówki sąsiednich arkuszy, oznaczonych na karcie indeksacyjnej numerem IXa.

Historia: Jest to przykład bardzo dobrej jakości dzieła pruskiej kartografii z przełomu XVIII i XIX w. a zarazem jedno z najstarszych tak dokładnych odwzorowań tego terenu. W 1795 roku król pruski Fryderyk Wilhelm II zlecił wykonanie dokładnej mapy Nowych Prus Wschodnich (ziemie polskie między Wisłą, Bugiem i Niemnem włączone do Prus w wyniku III rozbioru Polski) majorowi kwatermistrzostwa Christianowi Gottfriedowi Danielowi von Steinowi (1771-1830). Prace rozpoczęto w 1795 r. pod nadzorem generała-porucznika barona Antona von Geussau i ukończono w 1798 r. Rezultatem prac była mapa w skali 1:33 333 sporządzona na 135 arkuszach, która zachowała się w oryginale w zbiorach Biblioteki Państwowej w Berlinie – Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury. Mapę Steina poprawił, dokonując własnych pomiarów i obserwacji astronomicznych, Johann Christoph Textor, a następnie zreprodukował w formie 15 arkuszy w skali 1:152 500. Textor był znanym w kraju nauczycielem matematyki i sztuki wojskowej w szkole artyleryjskiej w Berlinie. W kolejnych dekadach działał bardzo aktywnie na polu kartografii militarnej, sporządzając szczegółowe mapy państwa. Prace nad przekształcaniem mapy Steina zakończył w 1800 r. W kolejnych latach podjęto prace przy wydaniu drukiem mapy przygotowanej przez Textora. Wykonawcą dzieła był Daniel Friedrich Sotzmann (1754-1840) znany niemiecki kartograf, który po studiach pracował jako geograf, a potem pełnił funkcję sekretarza w Ministerstwie Spraw Wojennych, rytownikami zaś Heinrich Kliewer i Carl Maré. Mapa ukazała się drukiem w Berlinie w 1808 r. pod tytułem Topographisch militärische Karte vom vermaligen Neu Ostpreussen oder dem jetzigen Nördlichen Theil des Herzogthums Warschau, nebst dem Russischen District w skali 1:152 500 oraz w objętości 13 arkuszy i 4 arkuszy połówkowych [1].

Słowa kluczowe: Mapy topograficzne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w.
Sygnatura: K-2554-01
Przypisy: T. Lankamer, Mapa J. C. Textora pod tytułem Nowe Prusy Wschodnie z lat 1795-1800, "Rocznik Białostocki" t. 7, 1967, s. 181-206.

Tytuł: Topographisch militärische Karte vom vermaligen Neu Ostpreussen oder dem jetzigen Nördlichen Theil des Herzogthums Warschau, nebst dem Russischen District

Wydawca: Berlin 1808 D. F. Sotzmann.
Autor: Autor Johann Christoph von Textor (?-1812); rytownicy: Heinrich Kliewer (1793-1840), Carl Maré (1772-1835), wydawca Daniel Fridrich Sotzmann (1754-1840).
Skala: Skala około 1:152 500, 6 podziałek liniowych: vier geographische Meilen deren 15 auf einen mittlern Breitenrad gehen, 3 Meilen [= 19,3 cm].

Opis fizyczny: Miedzioryt czarno-biały, arkusz formatu 82x43 cm na podklejonym płótnie.

Opis merytoryczny: Sekcja IX i IXa wielkoformatowej mapy J. Ch. Textora i D. F. Soltzmanna „Nowych Prus Wschodnich…” z 1808 r. Nad górną ramką tytuł i numer arkusza: Sec. IX i IXa, Biebrza, Narew, Białystok, Prusy Nowowschodnie. Południk zerowy Ferro. Rzeźba terenu przedstawiona metodą kreskową. Drogi podzielono na trzy rodzaje: krajowe i pocztowe (podwójna linia), zwykłe (pojedyncza linia), ścieżki (linia kropkowana). Ponadto wyróżniono aleje, mosty, promy i groble. Osiedla zaznaczono zarysami geometrycznymi (oddzielone zespoły zagród czy większych kwartałów zabudowy) z określeniem przelotu i wylotu dróg. Wydzielono kilka kategorii miast i wsi. Dodano oznaczenia urzędu, dworu, klasztoru, folwarku, karczmy, leśniczówki, gajówki, huty szkła, smolarni, cegielni, kuźni, tartaku, urzędu i stacji pocztowej, urzędu celnego oraz młynów. Ponadto różnymi rodzajami linii wyznaczono granice krajów i prowincji, departamentów i powiatów (cieńsze kreski przerywane). Pisownię nazw miejscowych dostosowano do języka niemieckiego, starając się zachować brzmienie nazw oryginalnych. Przedstawia powiaty: biebrzański (goniądzki), łomżyński, suraski, białostocki, ostrołęcki, bielski. Zaznaczone Bagna Biebrzańskie (dokładnie basen południowy – Nieder Bobrz Bruch), rozciągające się po obu stronach Biebrzy i jej dopływów, a także tereny podmokłe nad Supraślą i Narwią szczególnie rozległe w okolicach Wizny. Mapa składa się z 12 sekcji. Arkusz IX posiada dodatkowo doklejone połówki sąsiednich arkuszy, oznaczonych na karcie indeksacyjnej numerem IXa.

Historia: Jest to przykład bardzo dobrej jakości dzieła pruskiej kartografii z przełomu XVIII i XIX w. a zarazem jedno z najstarszych tak dokładnych odwzorowań tego terenu. W 1795 roku król pruski Fryderyk Wilhelm II zlecił wykonanie dokładnej mapy Nowych Prus Wschodnich (ziemie polskie między Wisłą, Bugiem i Niemnem włączone do Prus w wyniku III rozbioru Polski) majorowi kwatermistrzostwa Christianowi Gottfriedowi Danielowi von Steinowi (1771-1830). Prace rozpoczęto w 1795 r. pod nadzorem generała-porucznika barona Antona von Geussau i ukończono w 1798 r. Rezultatem prac była mapa w skali 1:33 333 sporządzona na 135 arkuszach, która zachowała się w oryginale w zbiorach Biblioteki Państwowej w Berlinie – Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury. Mapę Steina poprawił, dokonując własnych pomiarów i obserwacji astronomicznych, Johann Christoph Textor, a następnie zreprodukował w formie 15 arkuszy w skali 1:152 500. Textor był znanym w kraju nauczycielem matematyki i sztuki wojskowej w szkole artyleryjskiej w Berlinie. W kolejnych dekadach działał bardzo aktywnie na polu kartografii militarnej, sporządzając szczegółowe mapy państwa. Prace nad przekształcaniem mapy Steina zakończył w 1800 r. W kolejnych latach podjęto prace przy wydaniu drukiem mapy przygotowanej przez Textora. Wykonawcą dzieła był Daniel Friedrich Sotzmann (1754-1840) znany niemiecki kartograf, który po studiach pracował jako geograf, a potem pełnił funkcję sekretarza w Ministerstwie Spraw Wojennych, rytownikami zaś Heinrich Kliewer i Carl Maré. Mapa ukazała się drukiem w Berlinie w 1808 r. pod tytułem Topographisch militärische Karte vom vermaligen Neu Ostpreussen oder dem jetzigen Nördlichen Theil des Herzogthums Warschau, nebst dem Russischen District w skali 1:152 500 oraz w objętości 13 arkuszy i 4 arkuszy połówkowych [1].

Słowa kluczowe: Mapy topograficzne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w.
Sygnatura: K-2554-01
Przypisy: T. Lankamer, Mapa J. C. Textora pod tytułem Nowe Prusy Wschodnie z lat 1795-1800, "Rocznik Białostocki" t. 7, 1967, s. 181-206.

Tytuł: Topographisch militärische Karte vom vermaligen Neu Ostpreussen oder dem jetzigen Nördlichen Theil des Herzogthums Warschau, nebst dem Russischen District

Wydawca: Berlin 1808 D. F. Sotzmann.
Autor: Autor Johann Christoph von Textor (?-1812); rytownicy: Heinrich Kliewer (1793-1840), Carl Maré (1772-1835); wydawca Daniel Fridrich Sotzmann (1754-1840).
Skala: Skala około 1:152 500, 6 podziałek liniowych: vier geographische Meilen deren 15 auf einen mittlern Breitenrad gehen, 3 Meilen [= 19,3 cm].

Opis fizyczny: Miedzioryt czarno-biały, arkusz formatu 82x43 cm na podklejonym płótnie.

Opis merytoryczny: Sekcja V i Va wielkoformatowej mapy J. Ch. Textora i D. F. Soltzmanna Nowych Prus Wschodnich… z 1808 r. Przedstawia powiaty: biebrzański (goniądzki), wigierski, białostocki, dąbrowski. Dokładnie zaznaczone rozległe bagna nad rzekami: Biebrza (Ober Bobrz Bruch), Netta (Netta Bruch), Ełk (Lyk Bruch) i Brzozówka (Brzozowo Bruch). Mapa składa się z 12 sekcji. Nad górną ramką tytuł i numer arkusza: Sec. V i Va, Biebrza, Rajgród, Goniądz, Augustów, Prusy Nowowschodnie. Arkusz V posiada dodatkowo doklejone połówki sąsiednich arkuszy, oznaczonych na karcie indeksacyjnej numerem Va. Rzeźba terenu przedstawiona metodą kreskową.

Historia: Jest to przykład bardzo dobrej jakości dzieła pruskiej kartografii z przełomu XVIII i XIX w. a zarazem jedno z najstarszych tak dokładnych odwzorowań tego terenu. W 1795 roku król pruski Fryderyk Wilhelm II zlecił wykonanie dokładnej mapy Nowych Prus Wschodnich (ziemie polskie między Wisłą, Bugiem i Niemnem włączone do Prus w wyniku III rozbioru Polski) majorowi kwatermistrzostwa Christianowi Gottfriedowi Danielowi von Steinowi (1771-1830). Prace rozpoczęto w 1795 r. pod nadzorem generała-porucznika barona Antona von Geussau i ukończono w 1798 r. Rezultatem prac była mapa w skali 1:33 333 sporządzona na 135 arkuszach, która zachowała się w oryginale w zbiorach Biblioteki Państwowej w Berlinie – Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury. Mapę Steina poprawił, dokonując własnych pomiarów i obserwacji astronomicznych, Johann Christoph Textor, a następnie zreprodukował w formie 15 arkuszy w skali 1:152 500. Textor był znanym w kraju nauczycielem matematyki i sztuki wojskowej w szkole artyleryjskiej w Berlinie. W kolejnych dekadach działał bardzo aktywnie na polu kartografii militarnej, sporządzając szczegółowe mapy państwa. Prace nad przekształcaniem mapy Steina zakończył w 1800 r. W kolejnych latach podjęto prace przy wydaniu drukiem mapy przygotowanej przez Textora. Wykonawcą dzieła był Daniel Friedrich Sotzmann (1754-1840) znany niemiecki kartograf, który po studiach pracował jako geograf, a potem pełnił funkcję sekretarza w Ministerstwie Spraw Wojennych, rytownikami zaś Heinrich Kliewer i Carl Maré. Mapa ukazała się drukiem w Berlinie w 1808 r. pod tytułem Topographisch militärische Karte vom vermaligen Neu Ostpreussen oder dem jetzigen Nördlichen Theil des Herzogthums Warschau, nebst dem Russischen District w skali 1:152 500 oraz w objętości 13 arkuszy i 4 arkuszy połówkowych[2].

Słowa kluczowe: Mapy topograficzne 19 w. • mapy ogólnogeograficzne 19 w.
Sygnatura: K-2554-02
Przypisy: T. Lankamer, Mapa J. C. Textora pod tytułem Nowe Prusy Wschodnie z lat 1795-1800, "Rocznik Białostocki" t. 7, 1967, s. 181-206.