Ustawa z dnia 20 lipca 2018 - Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce

Ustawa definiująca nowy sposób ewaluacji dorobku naukowego - weszła w życie 1 października 2018 roku. Wraz z ustawą został wydany Przewodnik po systemie szkolnictwa Wyższego i Nauki

Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych

Polska ustawa, uchwalona przez Sejm RP, regulująca kwestie prawne związane z prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.

Licencje Creative Commonse (CC)

Licencje prawne pozwalające zastąpić tradycyjny model „Wszystkie prawa zastrzeżone” zasadą „Pewne prawa zastrzeżone” – przy jednoczesnym poszanowaniu zasad prawa autorskiego. Licencje Creative Commons oferują różnorodny zestaw warunków licencyjnych – swobód i ograniczeń. Dzięki temu autor może samodzielnie określić zasady, na których chce dzielić się swoją twórczością zinnymi.

Sherpa/Romeo

W serwisie znajdują się informacje dotyczące polityki zamieszczania publikacji w repozytoriach. Poszczególni wydawcy są oznaczeni odpowiednim kolorem, określającym:

• pełną zgodę na publikację preprintów lub postprintów lub ostatecznych plików od wydawcy (kolor zielony),
• zgodę na publikację postprintów lub ostatecznych plików od wydawcy (kolor niebieski),
• zgodę na publikację preprintów (kolor żółty),
• brak zgody na archiwizację (kolor biały).

Pre-print – wersja autorska artykułu przed recenzją 
Post-print – wersja autorska artykułu po recenzji

Pomocnik prawny

Pomocnik prawny umożliwia łatwe uzyskanie podstawowej wiedzy o prawnych aspektach otwartego dostępu, przydatnej dla autorów, wydawców, jednostek naukowych oraz instytucji finansujących badania. Pomocnik ułatwia usuwanie ograniczeń prawnych stojących na drodze do udostępniania publikacji naukowych w sposób otwarty.

Program publikowania otwartego Springer

Umożliwia autorom afiliowanym w polskich instytucjach akademickich publikowanie artykułów otwartych na licencji CC BY w czasopismach hybrydowych Springer. Koszty publikacji artykułów w ramach programu są pokrywane z opłaty za licencję krajową Springer ze środków pochodzących z MNiSW. Od roku 2019 w Polsce działa nowa licencja krajowa Springer w tzw. wersji Compact. Opiera się ona na założeniu, że udział artykułów otwartych w czasopismach hybrydowych będzie stopniowo rósł, aż do całkowitej transformacji czasopism do modelu otwartego, zgodnie z Planem S.

Program publikowania otwartego Elsevier

W ramach licencji krajowej Elsevier 2019-2021 od 2 września 2019 działa program pilotażowy publikowania otwartego dla polskich autorów korespondencyjnych. Program ma dwie części: A i B. Uniwersytet w Białymstoku jest w programie A, który obejmuje publikację określonej liczby artykułów otwartych, które zostaną w całości sfinansowane z krajowej opłaty licencyjnej: 500 artykułów w roku 2019, 1000 artykułów w roku 2020 i 1500 artykułów w roku. 

Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej OUP

Program obejmuje 327 czasopism hybrydowych OUP. Program pozwala na publikację bez opłat dla autorów 204 artykułów przyjętych do publikacji w 2020 r. Pula nie jest rozdzielona na instytucje i artykuły będą włączane do programu w kolejności zgłoszeń dokonywanych przez autorów po przyjęciu artykułów do publikacji. Program działa od 2 września 2020 r. Do programu mogą być włączone artykuły opublikowane wcześniej w modelu subskrypcyjnym, które na życzenie autora zostaną zamienione na model otwarty.

Program publikowania otwartego Science Advances

Program jest dodatkiem do licencji krajowej na dostęp do czaospisma Science w latach 2019-2021. Czasopismo Science działa wyłącznie w modelu subskrypcyjnym, a do publikowania otwartego przeznaczone jest osobne czasopismo open-access Science Advances. Krajowa opłata licencyjna Science finansowana przez MNiSW pokrywa koszt publikacji w czasopiśmie Science Advances do 10 artykułów z Polski rocznie.

Program międzynarodowy Scoap3

Sponsoring Consortium for Open Access Publishing in Particle Physics (SCOAP3) to międzynarodowe konsorcjum instytucji naukowych, agencji finansujących naukę oraz bibliotek z 27 krajów, koordynowane przez CERN, które od początku roku 2014 finansuje otwarte publikacje naukowe z zakresu fizyki cząstek. Obecnie konsorcjum posiada umowy z wydawcami na okres 2020-2022 obejmujące 3 czasopisma APS (finansowane częsciowo ze SCOAP3 oraz subskrypcji), 2 czasopisma Springer, 2 czasopisma Elsevier oraz po 1 czasopiśmie IOP, OUP i Uniwersytetu Jagiellońskiego. Czasopisma te są w całości lub w części finansowane ze środków SCOAP3.

Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej ACS

Obejmuje wszystkie czasopisma z kolekcji ACS Web Editions, w tym czasopismo otwarte Central Science i Omega oraz pozostałe 59 czasopism hybrydowych. Program pozwala na publikację otwartą na licencji CC-BY bez opłat dla autorów 300 artykułów przyjętych do publikacji w 2020 r.  Pula nie jest rozdzielona na instytucje i artykuły będą włączane do programu w kolejności przyjęcia do publikacji.  szczególności do programu mogą być włączone artykuły opublikowane w modelu subskrypcyjnym od 1 stycznia 2020, które za zgodą autorów zostaną przekształcone na model otwarty.

Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej IOP

Obejmuje 42 hybrydowych czasopism IOP. Pozwala na publikację na licencji CC-BY bez opłat dla autorów 60 artykułów przyjętych do publikacji od momentu uruchomienia programu 13 lipca 2020 r. Pula nie jest rozdzielona na instytucje i artykuły będą włączane do programu w kolejności przyjmowania artykułów do publikacji.

ARIANTA

Baza zawiera informacje oraz linki do ponad 4000 tytułów polskich czasopism elektronicznych. Są to zarówno czasopisma z nieograniczonym dostępem do pełnych tekstów, jak również te, które udostępniają na swych stronach WWW spisy treści lub/i abstrakty. Bazę tworzą pracownicy Uniwersytetu Śląskiego. Baza Arianta jest udostępniana na serwerze Biblioteki Uniwersytetu Śląskiego.

Rozwój czasopisma naukowego. Poradnik dla redaktorów i wydawców

"Poradnik jest adresowany do redaktorów i wydawców, którzy planują rozwój istniejącego już czasopisma naukowego. Jego celem jest zwiększenie profesjonalizacji pracy w czasopiśmie i wprowadzenie procedur, które sprawią, że czasopismo będzie wydawane zgodnie z obecnie obowiązującymi trendami. W poradniku zawarte zostały wskazówki dla redaktorów i wydawców, które pomogą im w zbudowaniu strategii rozwoju czasopisma i jej realizacji."
Rozkosz, E. A. (2018). Rozwój czasopisma naukowego: poradnik dla redaktorów i wydawców. Szczecin: Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie. DOI: 10.6084/m9.figshare.6244331

Indeksowanie czasopism w referencyjnych bazach danych. Poradnik dla wydawców czasopism

"Poradnik został przygotowany jako pomoc dla redakcji czasopism, które, dzięki wskazówkom w nim zawartym, będą mogły lepiej się przygotować do procesu włączenia czasopisma do baz danych, a gdy już to nastąpi – do efektywniejszej współpracy z twórcami baz. W Aneksie znajdują się opisy wybranych bibliograficznych baz danych, które ułatwią redakcjom wybór źródeł dla swoich czasopism."
Drabek A. (2018). Indeksowanie czasopism w referencyjnych bazach danych. Poradnik dla wydawców czasopism. Poznań: Adam Mickiewicz University in Poznań ; Scholarly Communication Research Group. DOI: 10.6084/m9.figshare.5683972

POL-index

POL-index ma na celu zebranie informacji o artykułach publikowanych w polskich czasopismach naukowych oraz cytowań w tych artykułach. W oparciu o zgromadzone dane wyznaczony zostanie Polski Współczynnik Wpływu (PWW).

Directory of Open Access Journals (DOAJ)

DOAJ jest organizacją członkowską, która tworzy bazę pełnotekstowych, bezpłatnych czasopism, w otwartym dostępie, ze wszystkich dziedzin nauki, technologii, medycyny, nauk społecznych i humanistycznych. Baza została założona w Lund University Libraries w 2003 roku. Serwis oferuje sprawdzone pod względem merytorycznym czasopisma naukowe w różnych językach.Czasopisma, które chcą być w niej rejestrowane, są sprawdzane pod kątem stosowania odpowiednich standardów wydawniczych i wykorzystywanej licencji. 

EndNote

Menedżer bibliografii w trybie online, udostępniany na platformie WEB OF SCIENCE, w zakładce EndNote. Program umożliwia umożliwia przenoszenie wybranych opisów bibliograficznych do utworzonych przez siebie folderów i tworzenie w ten sposób własnych baz bibliograficznych. Opisy bibliograficzne można:

• automatycznie przenosić z przeglądanych katalogów, baz danych
• importować pliki zapisane na dysku komputera
• pobierać z katalogów bibliotecznych dostępnych on-line
• wpisywać ręcznie (przydatne przy pozycjach które, że nie występują w bibliograficznych bazach danych)

Aby móc skorzystać z serwisu, utworzyć swoje indywidualne konto użytkownika.

Mendeley

Mendeley to bezpłatny menadżer publikacji naukowych i akademicka sieć społecznościowa, które pomagają uporządkować badania naukowe, współpracować z innymi online i odkrywać najnowsze wyniki badań. Program umożliwia:

• automatyczne generowanie bibliografii
• współpracę online z innymi badaczami
• import artykułów z innych aplikacji naukowych
• znalezienie artykułów powiązanych z czytanymi w danym momencie
• dostęp z dowolnego miejsca do własnych artykułów przez Internet
• czytanie artykułów na urządzeniach mobilnych dzięki naszym aplikacjom na system iOS i Android

Aby móc korzystać z tego narzędzia, nalezy utowrzyć indywidualne konto użytkownika

Zotero

Zotero jest darmowym programem zarządzającym bibliografią. Pozwala na importowanie i zarządzanie bibliografią. Pozwala na automatyczne formatowanie opisów bibliograficznych w przypisach i automatyczne zestawianie bibliografii wykorzystanych prac. Program umożliwia:

• proste pobieranie danych bibliograficznych
• eksport danych do formatów doc. lub odt. właściwych dla najpopularniejszych edytorów tekstu
• dodawanie linków, notatek oraz etykiet do zapisanych rekordów bibliograficznych, rejestrację daty ich dodania oraz modyfikacji
• synchronizację z bazą opisów w innym menedżerze bibliografii
• przeszukiwanie baz danych i katalogów z pozycji on-line i offline oraz dodawania do bazy programu adresów wybranych baz danych
• tworzenia kolekcji dokumentów oraz grup społecznościowych
• stwarzanie powiązań pomiędzy poszczególnymi stronami

Citavi

Bezpłatny program, także w polskiej wersji językowej, do zarządzania bibliografią i organizacji źródeł informacji. Pomaga przygotować plan pracy, wyszukiwać źródła w Internecie, oraz formatować tekst, za pomocą trzech narzędzii: organizatora wiedzy, edytora bibliograficzny i organizera zadań. Program umożliwia:

• dostęp do ponad 4000 baz danych i katalogów bibliotecznych
• za pomocą wtyczki Picker dla przeglądarek Internet Explorer, Firefox i Chrome pobieranie rekordów bibliograficznych z baz danych i katalogów OPAC tj. Nukat i Biblioteka Narodowa
• współpracę z innymi programami zarządzającymi bibliografią
• tworzenie konspektu oraz listy zadań
• pobieranie tekstów w postaci plików PDF czy prezentacji oraz ich przeglądanie, dokonywanie oznaczeń i dodawanie komentarzy
• współpracę z innymi użytkownikami w ramach wspólnego projektu za pomocą dodatku Citavi Team

GOOGLE SCHOLAR

Darmowa, specjalistyczna wyszukiwarka internetowa służąca do przeszukiwania baz danych zawierających różnorodne publikacje naukowe z wielu dziedzin wiedzy.

BASE

BASE (Bielefeld Academic Search Engine) jest jedną z największych na świecie wyszukiwarek dokumentów naukowych wolno dostępnych w internecie (Open Access). Jej administracją zajmuje się Biblioteka Uniwersytecka w Bielefeldzie w Niemczech.

Repozytorium Uniwersytetu w Białymstoku - RUB

Repozytorium utworzone w 2014 roku w celu promowania kadry naukowej, doktorantów i studentów Uniwersytetu w Białymstoku oraz zwiększenia powszechności i łatwości dostępu do wyników prac naukowych prowadzonych w Uczelni. Ponad 90% zasobów RUB ma charakter otwarty i są one dostępne bezpłatnie dla wszystkich użytowników Internetu.

Repozytorium Centrum Otwartej Nauki

Repozytorium zawiera publikacje polskich naukowców w otwartym dostępie.CEON jest adresowane do całego polskiego środowiska naukowego. W repozytorium są udostępniane różnego rodzaju materiały naukowe, takie jak artykuły, książki, materiały konferencyjne, raporty czy rozprawy doktorskie. Dostęp do wszystkich materiałów zgromadzonych w repozytorium jest otwarty.

RepOD Repozytorium Danych Badawczych

Repozytorium prowadzone w Interdyscyplinarnym Centrum Modelowania Matematycznego i Komputerowego Uniwersytetu Warszawskiego (ICM UW) w ramach działań Platformy Otwartej Nauki (PON). Umożliwia otwarte udostępnianie danych badawczych. Jest skierowane do wszystkich badaczy w Polsce, którzy chcieliby udostępnić w Internecie dane związane ze swoją pracą naukową, tak by inni zainteresowani – zarówno inni naukowcy, jak i osoby spoza społeczności akademickiej – mogli z nich korzystać. RepOD jest przeznaczony dla tzw. małych danych, powstających w pracach badawczych prowadzonych przez pojedynczych naukowców lub niewielkie zespoły naukowe.

Agregator CEON

Agregator Centrum Otwartej Nauki to wspólny punkt dostępu do zasobów 21 polskich otwartych repozytoriów. Zapewnia ich większą widoczność, szerszą dostępność i łatwiejsze wyszukiwanie poprzez datę publikacji, język, typ dokumentu i wybrane repozytoria.

Linki dziedzinowe

Zestawienie linków do wybranych wyszukiwarek, stron, portali, serwisów, informatorów, katalogów oraz baz zarówno pełnotekstowych jak i bibliograficznych znajdujących się w Internecie, z podziałem na dziedziny, w celu ułatwienia wyszukiwania informacji na określony temat. Źródła uwzględnione w tabelkach są uporządkowane alfabetycznie i powszechnie dostępne (z dowolnego komputera i bez wnoszenia jakichkolwiek opłat).