Gospodarzem kolejnego spotkania z cyklu Podlaskie Forum Bibliotekarzy była Biblioteka Uniwersytecka im. Jerzego Giedroycia. 9 maja 2018 r. w kampusie Uniwersytetu w Białymstoku Piotr Marcinkowski z Aleph Polska wygłosił wykład: Audiobooki – trzecie medium w bibliotece. Zapraszamy do obejrzenia w galerii zdjęć autorstwa Jolanty Żochowskiej.

Wydarzenie miała miejsce w ramach obchodów Tygodnia Bibliotek, organizowanego po raz piętnasty przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich. Celem programu jest podkreślenie roli czytania i bibliotek w poprawie jakości życia, edukacji oraz zwiększenie prestiżu zawodu bibliotekarza i zainteresowanie książką szerokich kręgów społeczeństwa. Tegoroczna edycja Tygodnia Bibliotek 2018 odbywała się pod hasłem (Do)Wolność Czytania.

Pliki do pobrania:

1. Prezentacja

Dnia 2 grudnia 2010 roku w Sali Audytoryjnej Biblioteki Uniwersyteckiej w Białymstoku odbyło się kolejne spotkanie z cyklu Podlaskie Forum Bibliotekarzy. Prelekcję zatytułowaną Kultura książki na pograniczu Korony i Litwy do końca XVIII wieku wygłosiła dr Katarzyna Zimnoch z Zakładu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa UwB. Prelegentka zaprezentowała wyniki badań nad książką podlaską od końca XV wieku, tj. od początków udokumentowanego rozwoju „kultury książki” na tym obszarze do końca XVIII wieku, ze szczególnym uwzględnieniem powstawania książek oraz ich obiegu, rozpowszechniania i funkcjonowania na tym wielowymiarowo zróżnicowanym obszarze.

Analizując zagadnienia związane z powstawaniem książek na badanym terenie w okresie staropolskim, prelegentka zwróciła szczególną uwagę na twórców książek związanych z tymi ziemiami (poprzez miejsce urodzenia, miejsce przebywania czy też sprawowanie określonej funkcji), działające drukarnie w Zabłudowie i Supraślu oraz rolę mecenatu, który niekiedy miał zasadniczy wpływ na powstawanie i funkcjonowanie książek. Prelegentka istotną rolę przypisała badaniom księgozbiorów podlaskich (dworskich, klasztornych i parafialnych), procesom ich powstawania, rozwoju oraz kształtowania ich zawartości. Pozwoliło to na wskazanie ważniejszych ośrodków kultury książki i piśmiennictwa na Podlasiu w okresie staropolskim. Wyniki swoich badań prelegentka oparła na materiałach archiwalnych obecnie przechowywanych w archiwach oraz bibliotekach polskich i zagranicznych.

Galeria

Dr Anna Nosek wystąpiła 16 listopada 2010 r. w ramach Podlaskiego Forum Bibliotekarzy z wykładem Co i jak czytać? Polskie poradniki czytelnicze z dwudziestolecia międzywojennego. Prelegentka zaprezentowała najpopularniejsze poradniki czytelnicze i lekturowe z tego okresu, wychodząc od tezy, iż: Dwudziestolecie międzywojenne to ‘złoty okres’ w zakresie działalności pedagogów, nauczycieli, wychowawców, bibliotekarzy na rzecz edukacji czytelniczej i upowszechniania czytelnictwa.

Z bogatego repertuaru tekstów poradnikowych dr Anna Nosek zaprezentowała książkowe poradniki ogólne i specjalistyczne, ale tylko takie, które mówiły o czytaniu książek, zwłaszcza literatury pięknej. Były to tytuły autorstwa Władysława Mieczysława Kozłowskiego (filozofa, neokantysty, socjologa, profesora Uniwersytetu Poznańskiego), Stanisława Lama (literata, dziennikarza, wydawcy), Izy Moszczeńskiej (wybitnej pedagog), Juliusza Ippoldta (germanisty i pedagoga, lektora UJ), Feliksa Przyjemskiego (pedagoga, nauczyciela), Jana Paszendy, J. Wasowskiego, Janiny Skarżyńskiej, Zdzisława Dębickiego i innych. W pierwszej części wystąpienia prelegentka wskazała typologię i funkcje poradników (zwracając uwagę na perswazyjny charakter tekstów poradnikowych), następnie zaś przeprowadziła analizę zawartości poradników czytelniczych z lat 1918-1939. Dalsza część wystąpienia dotyczyła takich aspektów, jak:

• pochwały książki, pożytki płynące z lektury zapisane na kartach poradników czytelniczych z międzywojnia;
• pożądane motywy, cele i techniki czytania książek;
• uwagi o niepożądanych celach czytania beletrystyki i „złych czytelnikach”;
• książki zakazane i polecane w poradnikach czytelniczych z międzywojnia (na przykładzie literatury dla dzieci i młodzieży).

Galeria

Dnia 26 stycznia 2010 roku w Bibliotece Uniwersyteckiej miało miejsce kolejne spotkanie w ramach cyklu Podlaskie Forum Bibliotekarzy. Wykład Biblioteki w wirtualnym świecie Second Life wygłosił mgr Grzegorz Gmiterek z Zakładu Bibliotekarstwa, Książki Współczesnej i Innych Środków Przekazu Instytutu Bibliotekoznawstwa i Informacji Naukowej UMCS w Lublinie.

Prelegent rozpoczął swoje wystąpienie od wprowadzenia słuchaczy w tajniki Second Life (SL). Jak sam zaznaczył, nie jest to gra, choć właśnie tym mianem się to zjawisko określa. SL stanowi raczej trójwymiarowy cyfrowy świat, w którym nie ma początku ani końca, wygranych i przegranych. Jest dostępny dla każdego. Aby to udowodnić, prelegent zaprezentował, jak krok po kroku można założyć konto i zarejestrować się na stronie SL, a następnie stworzyć swego avatara, czyli wirtualną postać. W tym celu posłużył się filmem przygotowanym przez studentów kulturoznawstwa UMCS.

Następnie prelegent wymienił możliwości, jakie SL stwarza swoim użytkownikom. Są wśród nich m.in. kreowanie nowych przestrzeni, odkrywanie i zwiedzanie interesujących miejsc czy wreszcie spotykanie innych uczestników. Jak zauważył Grzegorz Gmiterek, Second Life otwiera drzwi dla edukacji i nauki, biznesu oraz kultury. Świadczą o tym podejmowane projekty m.in. Second Poland (próba przeniesienia Polski do wirtualnej rzeczywistości SL) lub Literature Alive (odwzorowanie najciekawszych scen z literatury światowej w SL).

Druga część wykładu została poświęcona zagadnieniu funkcjonowania bibliotek w świecie SL. Prelegent przytoczył argumenty przemawiające za korzyścią wynikającą z odtwarzania realnych instytucji. Według niego należą do nich m.in. nawiązanie międzynarodowej współpracy z innymi instytucjami, wymiana doświadczeń, promocja działalności instytucji. Ponadto wirtualne odpowiedniki prawdziwych bibliotek pozwalają na tworzenie społeczności bibliotekarskich, prezentowanie tradycyjnych zasobów w nowej formie, tworzenie platformy komunikacji między bibliotekarzami a czytelnikami czy udostępnianie informacji 24 godziny na dobę w wirtualnej formie.

Szczególnie wiele uwagi prelegent poświęcił projektowi Info Island realizowanemu od 2006 roku przez amerykańską organizację ALS. Ma on na celu zorganizowanie bibliotecznych usług w wirtualnym świecie SL. Info Island proponuje usługi informacyjne, udostępnia materiały online, organizuje spotkania autorskie, dyskusje literackie i inne imprezy kulturalne. Na zakończenie Grzegorz Gmiterek zaprezentował trójwymiarowy model Biblioteki UMCS, który powstał w ramach projektu realizowanego przez uczelnię.

Oparte na prezentacji wystąpienie spotkało się z żywym odzewem ze strony zgromadzonej publiczności.

Pliki do pobrania:

1. Prezentacja (15,7MB)

Galeria

Wraz z nowym rokiem akademickim białostoccy bibliotekarze przywitali kolejną odsłonę cyklu Podlaskie Forum Bibliotekarzy. Pierwsze spotkanie odbyło się 17 listopada 2009 roku w Audytorium Maius Collegium Novum Wyższej Szkoły Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica. Organizatorzy zaprosili na nie jako prelegenta dr. hab. Wiesława Babika z Instytutu Informacji Naukowej i Bibliotekoznawstwa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Jest on specjalistą nie tylko z zakresu rozwoju społeczeństwa informacji i wiedzy czy nowoczesnych technologii informacyjnych, ale przede wszystkim ekologii informacji. Temu ostatniemu zagadnieniu został właśnie poświęcony wykład zatytułowany Ekologia informacji: w stronę zrównoważonego rozwoju społeczeństwa informacji i wiedzy.

Prelegent rozpoczął swoje wystąpienie od omówienia występujących współcześnie problemów informacyjnych, takich jak: nadmiar informacji, pomijanie informacji, problematyczna wartość informacji, szum informacyjny, stres informacyjny czy wreszcie rozbieżność informacyjna. Następnie zdefiniował hasło środowisko informacyjne człowieka (antropoinfosfera) i wymienił charakteryzujące je cechy. Ponadto przedstawił zagrożenia czekające na współczesnego człowieka – w tym celu posłużył się typologią dr K. Young z Uniwersytetu w Pittsburghu. Wyróżniła ona następujące typy siecioholizmu internetowego: erotomania internetowa, socjomania internetowa, uzależnienie od sieci, przeciążenie informacyjne oraz uzależnienie od komputera. W następnej kolejności dr Babik wymienił czynniki wpływające na jakość informacji, a ponadto wskazał skutki zalewu informacji i sposoby radzenia sobie z nim.

Druga część wykładu została poświęcona zagadnieniu ekologii informacji. Należy ją rozumieć jako metaforę traktującą przestrzeń informacyjną na zasadzie ekosystemu/infosystemu. Jak zauważył prelegent, istnieją różne orientacje i koncepcje ekologii informacji. Jako przykład zostały podane podejścia badawcze reprezentowane przez T. Davenport i L. Prusak (USA) oraz A. Eryomina (Rosja). Następnie prelegent przedstawił początki tego zjawiska w Polsce oraz osoby zajmujące się wspomnianym tematem. Podał zadania realizowane w ramach ekologii informacji, a także przedmiot i kierunki badań. Dla osób najbardziej zainteresowanych tematem została przedstawiona literatura przedmiotu. Po wysłuchaniu wystąpienia dr. hab. Wiesława Babika słuchacze dyskutowali nad podstawowym problemem, czyli jak orientować się w oceanie informacji.

Na zakończenie spotkania organizatorzy przygotowali teatralną niespodziankę – Wykład z Kamasutry w wykonaniu Marka Tyszkiewicza, aktora Teatru Dramatycznego im. Aleksandra Węgierki. Następnie zaprosili zebranych na słodki poczęstunek.

Pliki do pobrania:

1. Prezentacja (0,2MB)

Dnia 24 kwietnia 2009 roku na Wydziale Mechanicznym Politechniki Białostockiej odbył się kolejny wykład w ramach Podlaskiego Forum Bibliotekarzy. Gospodarzem spotkania była biblioteka reprezentująca wspomnianą uczelnię. Na wystosowane przez nią zaproszenie odpowiedziała mgr Lidia Derfert-Wolf z Biblioteki Głównej Uniwersytetu Technologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy.

Prelegentka wygłosiła referat zatytułowany Kształcenie umiejętności informacyjnych - rola bibliotekarzy. Na wstępie zaprezentowała wyniki badań Information Behaviour of the Researcher of the Future przeprowadzonych w 2008 roku przez The British Library. Dotyczyły one zachowań wyszukiwawczych internautów urodzonych po 1993 roku. Wynika z nich, że tzw. "pokolenie Google" bez problemów radzi sobie z nowoczesnymi technologiami. Jednocześnie nie bardzo rozumie, czym jest Internet. Nie potrafi też efektywnie szukać informacji ani ich krytycznie oceniać. Dlatego tak istotne jest wykształcenie wśród nich umiejętności informacyjnych. Jak zauważyła Lidia Derfert-Wolf, w literaturze funkcjonuje wiele definicji tego terminu. Wszystkie zwracają uwagę na konieczność posiadania wiedzy o tym, kiedy i dlaczego potrzebna jest informacja, gdzie ją znaleźć i ocenić oraz jak efektywnie i zgodnie z etyką wykorzystać.

Dalsza część wykładu dotyczyła roli i zadań bibliotekarzy związanych z kształceniem umiejętności informacyjnych. Sprowadzają się one nie tylko do prowadzenia zajęć z tego zakresu i opracowywania materiałów szkoleniowych, ale obejmują także tworzenie tradycyjnych i elektronicznych przewodników, szkolenie nauczycieli akademickich czy adaptację i formułowanie standardów we współpracy z komisjami akredytacyjnymi. Następnie prelegentka przedstawiła obowiązujące na świecie modele i standardy kształcenia w zakresie umiejętności informacyjnych. Zwróciła przy tym szczególną uwagę na brytyjski model CILIP. Opisała również programy kształcenia umiejętności informacyjnych w szkolnictwie wyższym na świecie i w Polsce. Ponadto zaprezentowała przykłady kształcenia umiejętności informacyjnych realizowane przez wybrane biblioteki wyższych uczelni.

Oparte na prezentacji wystąpienie mgr Lidii Derfert-Wolf wywołało wśród uczestników spotkania refleksje związane z metodami realizacji szkoleń bibliotecznych. Osoby zainteresowane zagadnieniem miały możliwość kontynuowania rozmów przy kawie.

Pliki do pobrania:

1. Kształcenie umiejętności informacyjnych - rola bibliotekarzy (pdf 8,3MB)

Galeria

Dnia 2 kwietnia 2009 roku miało miejsce kolejne spotkanie w ramach cyklu Podlaskie Forum Bibliotekarzy. Tym razem gospodarzem spotkania była Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku. Wystosowane przez nią zaproszenie przyjęła mgr Elżbieta Stefańczyk - wicedyrektor Biblioteki Narodowej ds. Gromadzenia i Opracowania Zbiorów oraz przewodnicząca Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich (SBP). Licznie przybyłych gości przywitała mgr Ewa Kołomecka - zastępca dyrektora Książnicy Podlaskiej, po czym oddała głos prelegentce.

W wystąpieniu zatytułowanym Lobbing Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich na rzecz bibliotekarzy i bibliotek pani Stefańczyk przybliżyła zgromadzonej publiczności ten niezwykle istotny aspekt działalności stowarzyszenia. Prelekcję rozpoczęła od zaprezentowania strategicznych celów działalności lobbingowej, a następnie omówiła cele szczegółowe, takie jak: popularyzacja wiedzy o roli książki i bibliotek w kształtowaniu społeczeństwa informacyjnego, integracja środowiska bibliotekarskiego, kształtowanie właściwych postaw etycznych bibliotekarzy. Zauważyła przy tym, że działalność lobbingową prowadzą wszyscy członkowie stowarzyszenia. Jest ona kierowana przede wszystkim do decydentów, różnego rodzaju organizacji politycznych, mediów i instytucji związanych z biznesem, a także do użytkowników bibliotek i samych bibliotekarzy.

Pani Stefańczyk podkreśliła zasadniczą rolę współpracy SBP z innymi instytucjami (np. Instytutem Książki, Biblioteką Narodową). Zwróciła uwagę na obszary działalności SBP dotyczące m.in. ustawodawstwa bibliotecznego, organizacji sieci bibliotek, finansów dla bibliotek, ścieżki awansu zawodowego bibliotekarzy oraz spraw socjalnych. Następnie szczegółowo omówiła stosowane przez organizację metody lobbingu i uzyskane w ciągu ostatnich dwóch lat rezultaty.

W drugiej części wystąpienia zostały przedstawione założenia strategii SBP na lata 2010-2021. Pani Stefańczyk ukazała najważniejsze obszary aktywności stowarzyszenia, a także sformułowała jego misję. Nie zabrakło również analizy SWOT prezentującej mocne i słabe strony SBP oraz jego szanse i zagrożenia. Na tej podstawie prelegentka określiła pięć najważniejszych celów rozwoju organizacji w przyszłości.

Oparte na prezentacji wystąpienie spotkało się z żywym odbiorem ze strony zgromadzonych. Osoby zainteresowane dyskusją miały możliwość kontynuowania jej w kuluarach przy słodkim poczęstunku.

Galeria

Dnia 27 stycznia 2009 roku w Bibliotece Uniwersyteckiej miało miejsce kolejne spotkanie w ramach cyklu Podlaskie Forum Bibliotekarzy. Wykład, zatytułowany Repozytorium uczelni - magazyn dokumentów czy wirtualna społeczność?, wygłosiła dr Jolanta Przyłuska z Biblioteki Naukowej Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi.

Prelegentka na wstępie zdefiniowała pojęcia biblioteka cyfrowa i repozytorium oraz określiła ich rodzaje. Ponadto wymieniła zadania repozytorium, z których najważniejsze to: magazynowanie i archiwizacja, skrócenie procesu publikacyjnego, przyśpieszenie publicznego udostępniania, a przede wszystkim dzielenie się wynikami prac naukowych. Kolejna część wykładu została poświęcona problematyce repozytorium w komunikacji naukowej. Jest to szczególnie ważne zagadnienie, ponieważ wraz z powstawaniem współczesnych repozytoriów zaczął ewaluować system komunikacji naukowej. Użytkownik przestał pełnić rolę biernego odbiorcy, stał się stroną aktywną w procesie tworzenia repozytoryjnych zasobów. Otrzymał m.in. możliwość szerokiej krytyki udostępnianych treści czy autoarchiwizacji udostępnianych przez siebie dokumentów.

Dr Przyłuska zwróciła również uwagę zgromadzonej publiczności na zjawisko Open Access (OA), stanowiące podstawę funkcjonowania repozytoriów. Omówiła jego ideę oraz zaprezentowała stanowisko Unii Europejskiej. Dalszą część wykładu poświęciła zagadnieniu społeczności, która stanowi podstawę funkcjonowania repozytorium instytucjonalnego. Prelegentka podała ogólną definicję terminu społeczność i determinanty struktury grupowej, po czym przeszła do charakterystyki społeczności wirtualnej. Podkreśliła wykorzystanie technologii Web 2.0 w jej tworzeniu.

Ostatnia część wykładu dotyczyła rozwoju repozytoriów na świecie. Dr Przyłuska przestawiła na wykresach dane ilustrujące wzrost liczby repozytoriów na świecie, ich zawartość i rozmieszczenie, a także podała informacje dotyczące oprogramowania używanego do budowy repozytoriów. Następnie zaprezentowała wyniki przeprowadzonej ankiety, mającej na celu wykazanie związków między biblioteką a uczelnią w budowaniu repozytorium. Uzyskane odpowiedzi pokazują, że w większości instytucji to biblioteka jest głównym inicjatorem, zarządza repozytorium oraz opracowuje i wprowadza do niego dane. Prelegentka omówiła ponadto procedurę zakładania uczelnianego repozytorium, a także podała przykłady już funkcjonujących repozytoriów - szczególnie wiele uwagi poświęciła sieci repozytoriów ECNIS, do których należy reprezentowana przez nią biblioteka.

Oparte na prezentacji wystąpienie dr Jolanty Przyłuskiej zgromadziło pracowników naukowych UwB, studentów kierunku informacja naukowa i bibliotekoznawstwo oraz liczną rzeszę bibliotekarzy.

Pliki do pobrania:

1. Prezentacja (6,9MB)

Galeria