Spis treści

Wstęp .........11

Rozdział l. Miejsce systemu ocen okresowych w polityce personalnej przed siębiorstwa ....15

1.1. Najważniejsze cele oceny . ....15

1.2. Formy oceny .....17

1.3. Kontrowersje wokół systemów ocen. .....17

1.4. Wymagania stawiane systemom ocen .....20

1.5. Oczekiwania pracowników wobec systemu ocen

okresowych .....22

Studium przypadku I ....23

Rozdział 2. Uwarunkowania systemu ocen ....26

2.1. Rodzaj działalności i wielkość organizacji ....26

2.2. Cele strategiczne firmy ...27

2.3. Metoda zarządzania ...30

2.4. Styl kierowania .....31

2.5. Poziom kierowania .....34

2.6. Poziom wymagań ...36

2.7. Autorytet oceniających ...36

2.8. Wiek pracowników ...37

Studium przypadku II ...45

Rozdział 3. Wprowadzanie systemu ocen okresowych ...50

3.1. Planowanie działania ...50

3.2. Szkolenie osób oceniających ...51

3.2.1. Wybór rodzaju szkolenia ...51

3.2.2. Wybór miejsca szkolenia ...54

3.2.3. Problem wspólnego udziału w szkoleniu

przełożonych i podwładnych ...54

3.2.4. Ćwiczenia z użyciem kamery wideo ...57

3.3. Przygotowanie osób ocenianych ...61

Studium przypadku III ...65

Rozdział 4. Przegląd najważniejszych zagadnień związanych z tworzeniem

systemów ocen ...68

4.1. Wybór osób oceniających .....68

4.2. 360-stopniowa ocena pracownika ....68

4.3. Przygotowanie 360-stopniowej oceny pracowników ...73

4.4. Podział osób ocenianych ....76

4.5. Ustalenie częstotliwości oceny . .....80

Studium przypadku IV. ....81

Rozdział 5. Metody oceny pracowników ....82

5.1. Metody relatywne ....82

5.1.1. Ranking .....82

5.1.2. System porównywania parami. ....84

5.1.3. Metoda rozkładu normalnego .....85

5.2. Metody absolutne ....88

5.2.1. Ocena opisowa. .....88

5.2.2. Punktowa skala ocen .....91

5.2.3. Skale ważone .....92

5.2.4. Testowa metoda oceny ......93

5.2.5. Metoda zdarzeń krytycznych ..94

5.2.6. Skale behawioralne (BARS - behavioral anchored rating scale) .....96

5.2.7. Zarządzanie przez cele - ZPC (management by

objectives - MBO) .....99

5.2.8. Assessment Center („centrum oceny") .....106

Rozdział 6. Ustalanie kryteriów oceny .....113

6.1. Kryteria dotyczące efektywności ......113

6.2. Kryteria dotyczące kwalifikacji. .......116

6.3. Kryteria dotyczące zachowań (behawioralne) .....117

6.4. Kryteria osobowościowe .....118

6.5. Zasady opracowywania kryteriów oceny .......120

Studium przypadku VI. ...127

Rozdział 7. Zasady prowadzenia rozmów z ocenianymi pracownikami ...130

7.1. Istota rozmowy oceniającej ...130

7.2. Jak prowadzić rozmowę? .....133

7.2.1. Wyrażanie szacunku i uznania .....134

7.2.2. Formułowanie konstruktywnych uwag krytycznych ...138

7.3. Najczęstsze przyczyny złej pracy .....140

7.4. Dialog przełożony - podwładny a przyszłe zadania

pracownika .....142

Rozdział 8. Błędy w procesie oceniania ......147

8.1. Błędy „techniczne" .....147

8.2. Błędy w sztuce oceniania ..... 147

8.3. Jak unikać błędów oceny? ..... 153

Studium przypadku VIII ..... 156

Rozdział 9. Ocena przełożonych przez podwładnych ...... 159

9.1. „Odwrócenie ról" jako niezbędne uzupełnienie systemu

ocen ..... 159

9.2. Doświadczenia niektórych przedsiębiorstw ..... 162

9.3. Zasady wprowadzania oceny przełożonych

przez podwładnych .... 167

Studium przypadku IX a ..... 169

Studium przypadku IX b .... 171

Rozdział 10. System ocen okresowych a pozostałe aspekty polityki

personalnej firmy.... 173

10.1. System ocen okresowych a polityka płacowa

przedsiębiorstwa .... 173

10.2. System ocen okresowych a polityka szkoleniowa firmy ... 175

10.3. System ocen okresowych a kształtowanie ścieżek kariery

zawodowej pracowników .... 178

10.4. System ocen okresowych a zwalnianie pracowników . . 189

Studium przypadku X. .... 192

Zakończenie ..... 195

Aneks. Przykładowe formularze oceny pracowników ..... 197

Bibliografia.... 251

Indeks ..... 257