SPIS TREŚCI

WSTĘP .....9

Część l. POJĘCIE l STRUKTURA MIĘDZYNARODOWYCH RYNKÓW FINANSOWYCH .13

1. Pojęcie, funkcje i wielkość międzynarodowych rynków finansowych ....13

2. Uczestnicy międzynarodowych rynków finansowych ....19

2.1. Międzynarodowa działalność banków ....19

2.1.1. Ewolucja międzynarodowej działalności banków ......19

2.1.2. Polityka internacjonalizacji banków .......22

2.1.3. Zmiany w księgowości banków ....23

2.1.4. Uczestnicy międzynarodowego rynku bankowego ...24

2.1.5. Udział banków narodowych w rynku międzynarodowym ....25

2.2. Międzynarodowe organizacje finansowe i rządy ....28

2.3. Niebankowe instytucje finansowe i podmioty gospodarcze .....29

3. Międzynarodowe centra finansowe .......31

3.1. Londyn ........32

3.2. Nowy Jork ....33

3.3. Tokio ......34

3.4. Paryż .....35

3.5. Niemcy .....36

3.6. Uprzywilejowane centra finansowe ......36

3.7. Hongkong ......39

3.8. Singapur ........40

4. Eurorynki ......41

4.1. Rynek eurowalutowy ....41

4.2. Rynek eurokredytów ....43

4.3. Rynek euroobligacji i euroakcji ...45

4.3.1. Rynek euroobligacji ....45

4.3.2. Rynek euroakcji .....46

5. Jednolity rynek finansowy Unii Europejskiej ...48

5.1. Podłoże ustanowienia i główne zasady funkcjonowania jednolitego rynku finansowego ...48

5.1.1. Proces tworzenia jednolitego rynku ...48

5.1.2. Rynek bankowy ....52

5.1.3. Rynek ubezpieczeniowy ....54

5.1.4. Rynek papierów wartościowych ...56

5.2. Efekty funkcjonowania jednolitego rynku finansowego ...57

5.3. Wprowadzenie euro a funkcjonowanie jednolitego rynku finansowego ...57

6. Rynki finansowe krajów Europy Środkowej i Wschodniej .......58

6.1. Sektor bankowy jako podstawa rynku finansowego .........59

6.1.1. Kryzysy w sektorze bankowym niektórych krajów EŚW ...59

6.1.2. Kierunki zmian w sektorze bankowym ...61

6.2. Rynek papierów wartościowych ...64

6.3. Perspektywy rozwoju rynków finansowych krajów EŚW .66

6.4. Podsumowanie ...67

Część II. INSTRUMENTY MIĘDZYNARODOWYCH RYNKÓW FINANSOWYCH ..69

1. Instrumenty eurorynku ...69

1.1. Krótkoterminowe transakcje eurowalutowe ...70

1.2. Montaż eurokredytów ...71

1.3. Montaż euroobligacji ....72

1.4. Kontrola eurorynku ......74

2. Instrumenty międzynarodowych rynków kapitałowych ...76

2.1. Euronoty ...78

2.2. Europapiery niegwarantowane ...78

2.3. Obligacje międzynarodowe ...78

2.4. Akcje międzynarodowe ...81

3. Rynek walutowy ...82

3.1. Tradycyjny rynek walutowy ...84

3.2. Nowy rynek walutowy ...87

3.2.1. Transakcje futures ...87

3.2.2. Opcje walutowe ....88

3.2.3. Transakcje hybrydowe ...89

3.3. Ryzyko na rynku walutowym ...91

4. Rynek instrumentów pochodnych ...92

Część III. MIĘDZYNARODOWY RYNEK UBEZPIECZEŃ ...95

1. Rynek ubezpieczeń - istota działalności ubezpieczeniowej, rodzaje ubezpieczeń,

uczestnicy rynku ...95

2. Główne ośrodki międzynarodowego rynku ubezpieczeń ...97

2.1. Uwagi ogólne ...97

2.2. Rynek ubezpieczeniowy Unii Europejskiej ...99

2.2.1. Funkcjonowanie rynku ...99

2.2.2. Rola Londynu jako centrum międzynarodowego rynku ubezpieczeń ...103

2.2.3. Lloyd's of London ...104

2.3. Stany Zjednoczone ....107

2.4. Japonia ....109

2.5. Rola innych krajów na międzynarodowym rynku ubezpieczeń ...110

2.5.1. Kraje Europy Środkowej i Wschodniej ...110

2.5.2. Inne kraje ...113

2.6. Możliwości łączenia w poszczególnych krajach działalności w dziedzinie ubezpieczeń na życie i pozostałych ubezpieczeń osobowych i majątkowych ...116

3. Zjawisko globalizacji na międzynarodowym rynku ubezpieczeń ...118

3.1. Liberalizacja dostępu do narodowych rynków ubezpieczeń. Rola WTO ...118

3.2. Strategie instytucji ubezpieczeniowych na rynku międzynarodowym ...120

3.3. Rola agencji ratingowych ...122

4. Rola pośredników (agentów i brokerów) na międzynarodowym rynku ubezpieczeń .. 126

5. Działalność reasekuracyjna jako element międzynarodowego rynku ubezpieczeń ...127

5.1. Podłoże działalności reasekuracyjnej ...127

5.2. Reasekuracja na międzynarodowym rynku ubezpieczeń ....128

5.3. Katastrofy naturalne a rynek reasekuracyjny ...130

5.4. Kierunek zmian na rynku reasekuracyjnym ....131

Część IV. PRZEPŁYWY KAPITAŁU, KRYZYSY FINANSOWE l NADZÓR NAD MIĘDZYNARODOWYMI RYNKAMI FINANSOWYMI ...133

1. Międzynarodowe przepływy kapitału ...133

1.1. Inwestycje bezpośrednie ...134

1.2. Inwestycje portfelowe ...136

1.3. Zadłużenie międzynarodowe ..138

1.3.1. Struktura zadłużenia międzynarodowego ...138

1.3.2. Kryzys zadłużenia ...138

1.3.2.1. Pierwsza faza - lata 1982-1984 ....138

1.3.2.2. Druga faza - lata 1984-1989 ...139

1.3.2.3. Trzecia faza kryzysu po roku 1989 ....141

1.3.3. Zadłużenie zagraniczne na wschodzących rynkach ...145

2. Procesy liberalizacji międzynarodowych transferów kapitałów ....147

2.1. Podłoże liberalizacji przepływów kapitałowych ...147

2.2. Warunki liberalizacji przepływu kapitałów ...149

2.3. Rola MFW w procesie liberalizacyjnym ...152

3. Międzynarodowe kryzysy finansowe ....153

3.1. Podłoże międzynarodowych kryzysów finansowych ...153

3.2. Przebieg kryzysów finansowych w 1997 r. w Azji Południowo-Wschodniej ....157

3.3. Rola MFW, Banku Światowego i innych instytucji w łagodzeniu kryzysów ...163

3.4. Podsumowanie ...170

4. Międzynarodowe normy ostrożnościowe dla instytucji bankowych ...172

4.1. Podłoże ustanowienia i stosowania norm ostrożnościowych ....172

4.2. Rola Komitetu Bazylejskiego w tworzeniu norm ostrożnościowych ....175

4.3. Regulacje ostrożnościowe a liberalizacja przepływu kapitałów ...180

Część V. ROZWÓJ l INTERNACJONALIZACJA POLSKIEGO RYNKU FINANSOWEGO . 185

1. Rozwój polskiego rynku finansowego ...185

1.1. Rynek bankowy ....185

1.1.1. Banki państwowe .....185

1.1.2. Banki prywatne ...186

1.1.3. Banki zagraniczne ...187

1.1.4. Banki spółdzielcze ....188

1.1.5. Bankowość inwestycyjna ...190

1.2. Rynek pieniężny .....192

1.2.1. Papiery komercyjne ....192

1.2.2. Certyfikaty depozytowe ...193

1.3. Rynek walutowy ...194

1.3.1. Rynek kantorowy ...194

1.3.2. Międzybankowy rynek walutowy ...195

1.3.3. Terminowy rynek walutowy ...197

1.4. Rynek kapitałowy ....197

1.5. Rynek instrumentów pochodnych ...203

1.6. Rynek ubezpieczeń ...204

1.6.1. Struktura własnościowa i kapitałowa zakładów ubezpieczeń ...207

1.6.2. Sektor ubezpieczeń a sektor bankowy ...208

1.6.3. Reasekuracja ....209

1.6.4. Korporacja Ubezpieczeń Kredytów Eksportowych S.A. (KUKE) ...209

1.6.5. Nowe produkty na rynku ubezpieczeń ... 211

2.1. Procesy liberalizacji na polskim rynku finansowym ...211

2.2. Integracja polskiego rynku finansowego z Europejską Unią Gospodarczą i Walutową ...214

2.3. Obecność kapitału zagranicznego na polskich rynkach finansowych ...217

2.3.1. Bezpośrednie inwestycje zagraniczne ....219

2.3.2. Inwestycje portfelowe ...220

2.3.3. Udział inwestorów zagranicznych w prywatyzacji ...221

2.4. Polskie inwestycje na zagranicznych rynkach finansowych ...223

2.5. Rating jako ocena ryzyka na polskim rynku finansowym ....227

2.6. Instytucje kontroli rynku finansowego w Polsce ...228

ZAKOŃCZENIE ...231

BIBLIOGRAFIA... 234

SPIS RYSUNKÓW l TABEL ...241